بررسی آثار حقوقی بسته شدن تنگه هرمز از دیدگاه حقوق بین الملل توسط ایران

دسته ای از آبراه های بین المللی، تنگه های بین المللی است. تنگه های بین المللی برخلاف کانال ها یا رودخانه های بین المللی، راه های آبی است که از حیث جغرافیایی به دست بشر حفر نشده اند، بلکه به طور طبیعی به وجود آمده، دو دریا را به یکدیگر متصل کرده اند. این گونه آبراه ها چنانچه قابلیت کشتی رانی داشته و طبق حقوق بین الملل، وصف «بین المللی» پیدا کرده باشند، تنگه بین المللی» محسوب می شوند، هرچند تمامی طول تنگه در داخل قلمرو یک کشور قرار گرفته باشد. اهمیت فوق العاده تنگه هرمز بر کسی پوشیده نیست. طبق آمارهای غیر رسمی در هر ده دقیقه یک کشتی غول پیکر از این آبراه بین المللی می گذرد و این نبض حیاتی جهان را مانند شاهرگ اصلی دنیای صنعتی در دریافت مایحتاج خود و همچنین فروش محصولات و از طرف دیگر برای کشورهای ساحلی خلیج فارس در فروش نفت و دریافت کالاهای اساسی قرار داده است. احتمال مسدود کردن تنگه هرمز یکی از مسائل حقوقی و سیاسی مورد توجّه در محافل علمی است. آیا مسدود کردن کشتی رانی و ارتباطات و صادرات از طریق دریا در این تنگه که بخش مهمی از اقتصاد جهانی به آن و ارتباطات تجاری و اقتصادی در خلیج فارس و امنیت این روابط وابسته است، از نظر حقوق بین الملل دریاها پذیرفتنی است؟ به نظر می رسد، طرح این موضوع از سوی رسانه ها و مقامات غربی، با انگیزه های سیاسی صورت پذیرفته و ایران نیز چنین قصدی ندارد زیرا امنیت ایران و منطقه به یکدیگر وابسته است و حقوق بین الملل دریاها هم جز در مواقع خاصی در هنگام منازعات مسلحانه و آن هم به طور محدود از طریق بازرسی کشتی ها، این امر را نمی پذیرد.